Single Use Plastic – dyrektywa „plastikowa”

W dniu 24 kwietnia 2023 r. weszła w życie ustawa z dnia 14 kwietnia 2023 r. o zmianie ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej oraz niektórych innych ustaw wdrażająca dyrektywę Single Use Plastic - dyrektywa "plastikowa".

Wynikają z niej nowe obowiązki i zakazy, które wdrażane będą stopniowo. Poniżej, syntetycznie i merytorycznie nowe obowiązki.

Do dnia 24.08.2023 r.

aktualizacja lub złożenie wniosku o wpis do rejestru w systemie BDO.

Od dnia 09.05.2023 r.:

prowadzenie, w postaci papierowej lub elektronicznej, liczby nabytych i wydanych użytkownikom końcowym produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych będących opakowaniami, tj. kubki na napoje, pojemniki na żywność, w tym pojemniki takie jak pudełka z wieczkiem lub bez, w danym roku kalendarzowym przez danego przedsiębiorcę (zał. 6 o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej) ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej;
składanie rocznych sprawozdań o produktach, opakowaniach i o gospodarowaniu odpadami z nich powstającymi na zasadach ujętych w art. 73 ust. 2 pkt 3a ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach, przez przedsiębiorców (prowadzący jednostkę handlu detalicznego, hurtowego lub gastronomiczną) oferujących produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych, będące opakowaniami na żywność i napoje (zał. 5 o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej), również za pomocą urządzeń vendingowych;
prowadzenie, w postaci papierowej lub elektronicznej, ewidencji produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wprowadzonych do obrotu (zał. nr 9 o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej) w danym roku kalendarzowym, zawierającą ich masę albo liczbę, w zależności od rodzaju tych produktów:

ewidencja wprowadzonych do obrotu produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych, wymienionych w pkt 1 i 4 sekcji I zał. nr 9 powinna być prowadzona zgodnie z formatem określonym w decyzji wykonawczej Komisji (UE) 2022/162 z dnia 4 lutego 2022 r. ustanawiającej zasady stosowania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/904 w odniesieniu do obliczania, weryfikacji i zgłaszania zmniejszenia stosowania niektórych produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych i środków wprowadzanych przez państwa członkowskie w celu osiągnięcia takiego zmniejszenia (Dz. Urz. UE L 26 z 07.02.2022, str. 19);

składanie rocznych sprawozdań o produktach, opakowaniach i o gospodarowaniu odpadami z nich powstającymi, przez przedsiębiorców wprowadzających do obrotu produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych (zał. nr 9 wyżej cytowanej ustawy), na zasadach ujętych w art. 73 ust. 2 pkt 3 i 3a ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (zał nr 9 o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowe)

Zdjęcie jednorazowych sztućców

Od dnia 24.05.2023 r.:

zakaz wprowadzania do obrotu produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych (wymienionych w zał. nr 7) oraz wyrobów wykonanych z oksydegradowalnych tworzyw sztucznych.

produkty te mogą być sprzedawane, przekazywane nieodpłatnie nabywcom na terytorium kraju lub wykorzystywane na użytek własny do czasu wyczerpania zapasów tych produktów, o ile zostały wprowadzone do obrotu przed wejściem w życie ustawy.

umieszczenie na produktach jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych (wymienionych w zał. nr 8 wyżej cytowanej ustawy) lub ich opakowaniach oznakowania według rozporządzenia Komisji UE 2020/2151 z dnia 17 grudnia 2020 oraz dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/904

produkty te mogą być sprzedawane, przekazywane nieodpłatnie nabywcom na terytorium kraju lub wykorzystywane na użytek własny do czasu wyczerpania zapasów tych produktów, o ile zostały wprowadzone do obrotu przed wejściem w życie ustawy;

prowadzenie ewidencji, w postaci papierowej lub elektronicznej, przez wprowadzającego produkty w opakowaniach na napoje będących butelkami jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych o pojemności do trzech litrów, obejmującej:

masę butelek, w których zostały wprowadzone do obrotu napoje w danym roku kalendarzowym,
udział wagowy tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu w tych butelkach

-z podziałem na butelki, których głównym składnikiem jest politereftalan etylenu, oraz pozostałe butelki

wniesienie opłaty produktowej przez wprowadzającego produkty w opakowaniach, w przypadku nieosiągnięcia wymaganego poziomu udziału wagowego tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu.

Od 24 sierpnia 2023 r.:

Obowiązek umieszczania numeru rejestrowego na dokumentach sporządzanych w związku z wprowadzaniem do obrotu produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych.

Od 1 stycznia 2024 r.:

pobieranie przez przedsiębiorców (prowadzących jednostki handlu detalicznego, jednostki handlu hurtowego lub jednostki gastronomiczne, a także pakujących i oferujących napoje lub żywność w opakowaniach z tych produktów za pomocą urządzeń vendingowych) opłaty za oferowanie nabywcom produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych (wymienionych w zał. nr 6), będących opakowaniami;
wnoszenie pobranej opłaty od użytkowników nabywających produkty jednorazowego użytku, będące opakowaniami (w terminie do 15 marca kolejnego roku kalendarzowego) na odrębny rachunek bankowy, prowadzony przez marszałka województwa właściwego ze względu na miejsce prowadzenia działalności;
wnoszenie corocznej opłaty do 15 marca za poprzedni rok kalendarzowy, na odrębny rachunek bankowy właściwego marszałka województwa, na pokrycie kosztów:

zbierania odpadów powstałych z produktów tego samego rodzaju, które zostały wprowadzone do obrotu, pozostawionych w publicznych systemach zbierania odpadów, w tym na pokrycie kosztów utworzenia i utrzymania tych systemów, transportu tych odpadów i ich przetwarzania (dotyczy sekcji I i III zał. nr 9 cytowanej wyżej ustawy);
uprzątania oraz transportu i przetwarzania odpadów powstałych z produktów tego samego rodzaju jak odpady powstałe z produktów, które zostały wprowadzone do obrotu (dotyczy sekcji I, II i III zał. nr 9 cytowanej wyżej ustawy);

finansowanie publicznych kampanii edukacyjnych w przypadku przedsiębiorców wprowadzających do obrotu produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wymienionych w pkt 5-9 zał. nr 10 ustawy. Obowiązek może zostać wykonany poprzez:

przeznaczenie opłaty na publiczne kampanie edukacyjne w terminie do 1 marca roku kalendarzowego następującego po roku, którego dotyczy opłata
lub uiszczenie opłaty na publiczne kampanie edukacyjne na odrębny rachunek właściwego urzędu marszałkowskiego w terminie do 15 marca roku kalendarzowego następującego po roku, którego dotyczy opłata;

złożenie sprawozdania o przeprowadzonych publicznych kampaniach edukacyjnych w ramach rocznego sprawozdania o produktach, opakowaniach i gospodarowaniu odpadami z nich powstającymi;
obowiązek umieszczania numeru rejestrowego na dokumentach sporządzanych w związku z koniecznością pobierania opłaty.

Od dnia 1 lipca 2024 r.:

zapewnienie nabywcom, przez przedsiębiorców prowadzących jednostki handlu, dostępności w sprzedaży opakowań alternatywnych: wielokrotnego użytku lub opakowań wytworzonych z materiałów innych niż tworzywa sztuczne, w tym innych niż tworzywa sztuczne ulegające biodegradacji;
stosowanie zakrętek i wieczek wykonanych z tworzyw sztucznych do pojemników na napoje o pojemności do trzech litrów przymocowanych do tych pojemników podczas etapu zamierzonego użytkowania napoju;
zapewnienie w roku 2025 co najmniej 25% (jeżeli głównym składnikiem butelki jest politereftalan etylenu, tzw. butelka PET), a w roku 2030 co najmniej 30% udziału tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu w butelkach jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych na napoje o pojemności do trzech litrów;
zapewnienie poziomu selektywnego zbierania odpadów opakowaniowych – w odniesieniu do butelek jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych na napoje o pojemności do trzech litrów – wynoszącego 77% od roku 2025 i 90% od roku 2029.