Taksonomia UE
Po pojęciem taksonomii kryje się, rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852 z dnia 18 czerwca 2020 r. w sprawie ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone inwestycje. Treść rozporządzenia dostępna jest na stronie Komisji Europejskiej.
Celem Taksonomii jest stworzenie wspólnego systemu klasyfikacji, aby identyfikować zrównoważoną środowiskowo działalność gospodarczą.
Czym jest działalność zrównoważona środowiskowo?
O działalności zrównoważonej środowiskowo można mówić, jeżeli:
- Wnosi istotny wkład w realizację co najmniej jednego z sześciu celów środowiskowych
- Nie wyrządza poważnych szkód w odniesieniu do pozostałych celów
- Przestrzega minimalnych gwarancji
W ramach Taksonomii ustanowione zostały następujące cele środowiskowe:
- Łagodzenie zmian klimatu
- Dostosowanie do zmian klimatu
- Zrównoważone użytkowanie i ochrona zasobów wodnych i morskich
- Przejście na gospdoarkę o obiegu zamkniętm
- Zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola
- Ochrona i przywracanie różnorodności biologicznej i ekosystemów.
Podmioty objęte Taksonomią
Do raportowania informacji niefinansowych zgodnie z ujawnieniami taksonomicznymi zobowiązane są:
- Spółki objęte dyrektywą NFRD lub CSRD
- Uczestnicy rynku finansowego oferujących produkty finansowe w UE podlegające pod SFRD.
Jak zweryfikować czy działalność wnosi istotny wkład w realizację celów środowiskowych?
Taką ocenę należy dokonać w oparciu o tzw. techniczne kryteria kwalifikacji. Rozporządzenia, dyrektywy jak i akty delegowane można śledzić na stronie Komisji. Przyjrzyjmy się rozporządzeniu delegowanemu dotyczącemu listy działalności wnoszącej istotny wkład w łagodzenie zmian klimatu.
Przeważającą grupą naszych klientów są klienci działający w obszarze budownictwa i działalności związanej z obsługą rynku nieruchomości dlatego posłużę się tym przykładem.
Zostali oni przyporządkowani do kategorii 7 w Rozporządzeniu Delegowanym Komisji (UE) 2021/2139 zgodnie z rysunkiem poniżej:
Istotną działalnością naszego klienta jest budowa nowych budynków. Sprawdźmy zatem jakie są techniczne kryteria kwalifikacji dla tego rodzaju działalności.
Można przeczytać, że działalność wnosi istotny wkład w łagodzenie zmian klimatu jeżeli:
- zapotrzebowanie na energię pierwotną PED jest przynajmniej o 10% mniejsznie niż próg określony w odniesieniu do wymagań dotyczących budynków o niemal zerowym zużyciu energii e środkach krajowych wdrażających dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE.
- jeżeli powierznia zbudowanego budynku przekracza 5 000 m2 poddawany jest szczelności powietrznej i integralności cieplnej
- jeżeli powierznia zbudowanego budynku przekracza 5 000 m2 należy obliczyć współczynnik globalnego ocieplenia
Nie wnosi poważnych szkód w pozostałe cele środowiskowe jeżel (wymieniono wyłącznie przykłady, dokłady opis znajduje się
- zidentyfikowane zostały ryzyka klimatyczne w podziale na ostre i chroniczne oraz dokonano oceny rozwiązań w zakresie adaptacji do zmian klimatu, które mogą zmniejszyć wpływ zidentyfikowanych ryzyk;
- dla urządzeń związanych z wodą zużycie wody jest potwierdzone kartą charakterysyki produktu zgodnie z którą: maksymalny przepłwy wody w kranach umywalnek i kranów zlewów wynosi 6 litrów/min (nie dotyczy instalacji w lokalach mieszkalnych);
- co najmniej 70% masy innych odpadów niż niebezpieczne jest gotowe do ponownego użycia, recyklingu i innych procesów odzysku;
- elementy budynków i materiały budowlane wykorzystywane przy budowe z którymi mieszkańcy mogą mieć kontakt emitują mniej niż 0,06 mg formaldehydu na m3 materiału;
- nowy budynek nie został wzniesiony na: gruntach ornych i gruntach urpawnych o średnim lub wysokiem poziomie żyzności gleby; na terenach niezagospodarowanych o uznanej wysokiej wartości pod względem bioróżnorodności; na terneach odpowiadających definicji lasu.
Następnie należy sprawdzić czy w ramach badanej działalności gospodarczej przestrzegane są minimalne gwarancje, czyli jakie?
Terminem minimalnych gwarancji określane są standardy społeczne i normy etyki biznesowej w zakresie praw człowieka, praw pracowniczych oraz przeciwdziałalniu przekupstwu i korupcji. Są to: wytyczne OECD, wytyczne ONZ, osiem podstawowych konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy oraz Międzynarodowa Karta Praw Człowieka.
Grupa Robocza ds. stosowania Taksonomii UE
18 grudnia 2023 r. pojawił się raport powołanej Grupy Roboczej ds. stosowania Taksonomii UE. W raporcie tym zidentyfikowane zostały trudności w stosowaniu Taksonomii na rynku polskim.
Grupa przygotowała rekomendacje ogólne (identyfikujące powszechne problemy dotyczące wszystkich branż) jak i rekomendacje sektorowe. Dla analizowanego sektora budownictwa są one następujące:
Stosowanie wymagań wynikających z Taksonomii UE wymaga pozyskania, zlecenia lub opracowania szeregu dokumentów, które będą stanowić dowody spełnienia odpowiednich wymagań. Uzyskanie tych dowodów wymaga zaangażowania i świadomości ze strony podwykonawców i kontrahentów inwestora, stąd rekomenduje się podjęcie działań informacyjnych i edukacyjnych wśród uczestników procesu inwestycyjnego i innych podmiotów aktywnych w branży budowlanej: a. Rozpowszechnianie wiedzy wśród projektantów (architektów, konstruktorów, branżystów) o projektowaniu budynków z uwzględnieniem wymagań wynikających z poszczególnych celów środowiskowych wskazanych w Taksonomii oraz dokumentowania spełnienia tych wymagań. b. Rozpowszechnianie wiedzy wśród firm wykonawczych o zasadach prowadzenia i dokumentowania prac rozbiórkowych i budowlanych zgodnie z wymaganiami technicznych kryteriów kwalifikacji. c. Rozpowszechnianie wiedzy wśród producentów i dystrybutorów wyrobów budowlanych w zakresie wymagań dla wyrobów budowlanych wynikających z technicznych kryteriów kwalifikacji i potrzeby wykazywania odpowiednich parametrów wyrobów w towarzyszących im dokumentach (np. informacja o zawartości substancji niebezpiecznych wymienionych w dodatku C do załączników 1 i 2 rozporządzenia 2021/2139, zgodność z wymaganiami dot. zużywania wody). d. Rozpowszechnianie wiedzy wśród inwestorów i projektantów o skutkach zmian klimatu i ich wpływie na środowisko zabudowane w kontekście konieczności opracowywania analiz ryzyk klimatycznych na potrzeby adaptacji budynków i do gwałtownych zjawisk pogodowych, jakie mogą wystąpić w przyszłości. e. Rozpowszechnianie wiedzy o zasadach zarządzania odpadami na placu budowy zgodnie z Protokołem UE dotyczącym gospodarowania odpadami z budowy i rozbiórki.
Raport możliwy jest do pobrania ze strony Ministerstwa Rozwoju i Technologii.
Autorka opracowania
