An environmental audit is of value to the organization. In addition to its formal value related to adapting activities to legal regulations related to environmental protection, it raises ecological awareness.
What is an enivronmental audit?
Pojęcie Audytu oznacza dokładną niezależną ocenę poprzez analizę pod względem zgodności z określonymi standardami, wzorcami, listami kontrolnymi, przepisami prawa, normami lub przepisami wewnętrznymi.
Celem audytu środowiskowego jest identyfikacja problemów oraz przegląd dotrzymywania wymaganych obowiązków w zależności od profilu prowadzonej działalności czy usług, poprzez weryfikację zgodności działań przedsiębiorstwa z obowiązującymi przepisami i normami ekologicznymi. To szczegółowy przegląd organizacji pod kątem obowiązujących przepisów prawa.
Jest to ocena działań prowadzonej działalności, które mają wpływ na środowisko naturalne przy jednoczesnym opracowaniu zaleceń i podejmowanych działań zmierzających do usunięcia lub zminimalizowania negatywnego oddziaływania na środowisko.
Wstępnym etapem przeprowadzenia audytu jest przygotowanie przez przedsiębiorstwo dokumentacji w zakresie ochrony środowiska. Przykładem zagadnień, które podlegają szczegółowej analizie są zagadnienia dot.:
1. Gospodarowania odpadami
przykładem dokumentacji jest prowadzona ewidencja odpadów, posiadanie wymaganych pozwoleń i zezwoleń związanych z prowadzeniem gospodarki odpadami w przedsiębiorstwie; umowy na odbiór odpadów wraz z decyzjami na gospodarowanie odpadami od firm odbierających odpady;
2. Gospodarki wodno-ściekowej
analiza posiadanych pozwoleń wodno-prawnych- dokumenty potwierdzające realizację obowiązków wynikających z posiadanych pozwoleń wodnoprawnych, umowy na pobór wód i odprowadzanie ścieków;
3. Emisji do powietrza
ustalenie i weryfikacja obowiązków przedsiębiorcy z zakresu emisji zanieczyszczeń do powietrza w tym, jeżeli zostało wydane to przedłożenie pozwolenia lub zgłoszenia emisji zanieczyszczeń do powietrza. Potwierdzenie realizacji warunków z decyzji. Przykładem istotnych zagadnień związanych z emisją gazów cieplarnianych jest np. lista źródeł grzewczych powodujących emisję do powietrza (tzn. spalających paliwo);
4. Hałasu
występowanie źródeł hałasu na terenie przedsiębiorstwa, analiza przeprowadzonych dotychczas w firmie pomiarów.
Podstawą analizy jest również, w zależności od profilu prowadzonej działalności, ogólny zakres wymagań prawnych takich jak: umowy dot. ochrony środowiska, porozumień, zgłoszeń, formularzy opłatowych wraz z potwierdzeniami nadania oraz potwierdzeniami dokonania opłat za korzystanie ze środowiska, weryfikacja prawidłowości w prowadzonej bazie KOBIZE, BDO i wpisów do CRO.
Podczas audytu środowiskowego dodatkowym etapem jest przeprowadzenie wywiadu z przedstawicielami przedsiębiorstwa oraz przeprowadzenie inspekcji w terenie, gdzie można dokonać np. szczegółowego przeglądu instalacji i urządzeń, weryfikacji sposobu magazynowania odpadów.
Bezpośrednia wizja lokalna na terenie przedsiębiorstwa polega na ustaleniu stanu faktycznego w odniesieniu do informacji uzyskanych podczas analizy dokumentacji oraz wywiadu.
Podsumowaniem wyników audytu środowiskowego jest raport w którym zawarta jest aktualna ocena stanu ochrony środowiska z uwzględnieniem profilu prowadzonej działalności, usługi oraz rekomendacje działań mających na celu poprawę stanu środowiska w zgodzie z obowiązującymi przepisami prawnymi i normami ekologicznymi.
Znaczenie Audytów Środowiskowych dla Firm
Dzięki podsumowaniu w formie raportu z audytu środowiskowego przedsiębiorstwo może:
- sprawdzić aktualny stan faktyczny dot. spełnienia wymogów, przepisów prawnych w zakresie ochrony środowiska;
- zweryfikować wpływ działań prowadzonych przez przedsiębiorstwo, na środowisko;
- uzyskać zalecenia dotyczące działań poprawiających stan środowiska;
- uniknąć kosztownych błędnych działań w zakresie ochrony środowiska;
- poprzez realizację zaleceń- usunięcia nieprawidłowości wykrytych po przeprowadzonym audycie- zmniejszenie możliwości wykrycia naruszeń przy ewentualnych kontrolach zewnętrznych;
- wdrożyć konkretne działania, które pozwolą na minimalizację negatywnego wpływu na środowisko;
- poprawić procesy produkcyjne i zarządzania zasobami co może przyczynić się do obniżenia kosztów;
- zwiększyć efektywność w obszarze ochrony środowiska a tym samym podnieść poziom zaufania wśród społeczeństwa, poprzez prowadzenie działalności w sposób bardziej zrównoważony i odpowiedzialny.
Ponadto audyt środowiskowy jest ważnym narzędziem w zarządzaniu ryzykiem środowiskowym.
Zarządzanie środowiskowe (zarządzanie proekologiczne)
Działanie mające na celu utrzymanie i poprawę stanu środowiska naturalnego, na które oddziałuje działalność człowieka. Jest to zarządzanie środowiskiem zintegrowane z ogólnym systemem zarządzania, np. w przedsiębiorstwie lub gminie.
Zarządzanie środowiskowe dotyczy planowania, organizowania, motywowania i kontroli działań w wyniku czego ulega zmniejszeniu negatywny wpływ organizacji/ działalności przedsiębiorstwa na środowisko.
Celem wdrożenia systemów zarządzania środowiskowego, jest ciągła poprawa wyników w zakresie ochrony środowiska we własnym przedsiębiorstwie.
Najważniejsze systemy zarządzania to:
• ISO 14001 – opracowany przez Międzynarodową Organizację Normalizacyjną – stosowany na całym świecie przez różne organizacje;
• System Ekozarządzania i audytu EMAS – opracowany przez Komisję Europejską – rejestracja systemu możliwa jest tylko przez organizacje posiadające swoje główne siedziby na terenie Unii Europejskiej;
• system The Green Dragon Environmental Management Standard – pięciostopniowy system zarządzania środowiskiem. Przeznaczony dla mniejszych przedsiębiorstw, dla których norma ISO 14001 może być zbyt trudna do wdrożenia.
W celu uzyskania certyfikacji systemu zarządzania środowiskowego audytor regularnie ocenia zgodność z wymaganiami normy, wdrożenie systemu oraz program środowiskowy. Tylko w przypadku spełnienia wszystkich wymagań organizacja bądź przedsiębiorstwo, może ubiegać się o certyfikację.
Źródło:
https://www.gov.pl/web/klimat/emas/gov.pl
Nierzwicki Witold, Zarządzanie środowiskowe, PWE, s. 7,
Poskrobko Bazyli, Poskrobko Tomasz, Zarządzanie środowiskiem w Polsce,
M. Dębowska, Systemy zarządzania środowiskowego
Green Business Centre www.greenbusinesscentre.org.uk.
System zarządzania środowiskowego EncyklopediaZarządzania
