CBAM - co to jest i czy to kolejny obowiązek po KOBiZE, BDO, CRO, BDS, ...
CBAM - skrót pochodzi od Carbon Border Adjustment Mechanizm
Mechanizm dostosowania cen na granicach z uwzględnieniem emisji został wprowadzony przepisami (CBAM rozporządzenie):
- Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/956 z dnia 10 maja 2023 r. Ustanawiające mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 (Dz.U. UE L 130 z 16.05.2023, s. 53)
- Rozporządzenie Wykonawcze Komisji (UE) 2023/1773 z dnia 17 sierpnia 2023 r. ustanawiające zasady stosowania Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/956 w odniesieniu do obowiązków sprawozdawczych do celów mechanizmu dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 w okresie przejściowym (Dz. Urz. UE L 228 z 15.9.2023, s. 94, ze zm.)
Jaki Kraj, Jaki Towar, Jaka wartość - raportowanie CBAM
Zadaniem CBAM jest wycena emisji gazów cieplarnianych wyemitowanych w trakcie procesów produkcyjnych towarów importowanych na obszar Unii Europejskiej.
Oznacza to, że CBAM nie stosuje się do towarów mających pochodzenie unijne.
Został ustanowiony wyjątek. CBAM nie stosuje się dodatkowo do towarów pochodzących z następujących państw:
— Islandia
— Liechtenstein
— Norwegia
— Szwajcaria
i następujących terytoriów:
— Büsingen (gmina niemiecka otoczona terytorium Szwajcarii)
— Helgoland (wyspa należąca do Niemiec)
— Livigno (Lombardia – Włochy - obszar strefy wolnocłowej,
— Ceuta (hiszpańska jednostka administracyjna w Afryce)
— Melilla (hiszpańska jednostka administracyjna w Afryce)
Wprowadzenie CBAM ma rekompensować niekorzystną sytuację konkurencyjną unijnych firm produkujących towary, które są produkowane bez obciążeń wynikających z polityki klimatycznej Unii Europejskiej.
Jakich towarów dotyczy CBAM?
Aby sprawdzić czy importowane towary są objęte mechanizmem CBAM należy porównać kody CN importowanych towarów (ujętych w dokumentach celnych) z listą towarów objętych CBAM, określoną w załączniku I do rozporządzenia 2023/956.
Są to wybrane towary z sektorów: cementu, żelaza i stali, aluminium, nawozów, energii elektrycznej i wodoru – wykaz towarów
Przykłady dla poszczególnych branż:
a) Cement
Kod CN | Opis towaru | Gaz cieplarniany |
2507 00 80 | Pozostałe gliny kaolinowe | Dwutlenek węgla (CO2) |
2523 10 00 | Klinkier cementowy | Dwutlenek węgla (CO2) |
2523 21 00 | Biały cement portlandzki, nawet sztucznie barwiony | Dwutlenek węgla (CO2) |
b) Energia elektryczna
Kod CN | Opis towaru | Gaz cieplarniany |
2716 00 00 | Energia elektryczna | Dwutlenek węgla (CO2) |
c) Nawozy
Kod CN | Opis towaru | Gaz cieplarniany |
2808 00 00 | Kwas azotowy | Dwutlenek węgla (CO2) i podtlenek azotu (N2O) |
2814 | Amoniak, bezwodny lub w roztworze wodnym | Dwutlenek węgla (CO2) |
2834 21 00 | Azotany potasu | Dwutlenek węgla (CO2) i podtlenek azotu (N2O) |
3102 | Nawozy mineralne lub chemiczne, azotow | Dwutlenek węgla (CO2) i podtlenek azotu (N2O) |
d) Żeliwo i stal
72 - Żeliwo i stal z wyjątkiem (...)
Kod CN | Opis towaru | Gaz cieplarniany |
7204 | Odpady i złom żeliwa i stali; wlewki do przetopienia z żeliwa lub stali | Dwutlenek węgla (CO2) |
7304 | Rury, przewody rurowe i profile drążone, bez szwu, żelazne (inne niż żeliwne) lub ze stali. | Dwutlenek węgla (CO2) |
e) Aluminium
Kod CN | Opis towaru | Gaz cieplarniany |
7605 | Drut aluminiowy | Dwutlenek węgla (CO2) i perfluorowęglowodory (PFCs) |
f) Chemikalia
Kod CN | Opis towaru | Gaz cieplarniany |
2804 10 00 | Wodór | Dwutlenek węgla (CO2) |
CBAM nie dotyczy towarów o niewielkiej wartości (tzw. wyłączenie de minimis) - towary z załącznika I (przykłady powyżej) o łącznej wartości nieprzekraczającej kwoty 150EUR/przesyłkę.
Jeżeli w przesyłce są towary nieobjęte CBAM, to wartość tych towarów nie ma znaczenia – znaczenie ma jedynie wartość towarów objętych CBAM zliczona razem.
CBAM obowiązywanie
Wdrożenie CBAM (w odniesieniu do obecnego zakresu towarowego CBAM) zostało podzielone na okres przejściowy (rozpoczynający się dnia 1 października 2023 r. i kończący się 31 grudnia 2025 r.) i okres docelowy (rozpoczynający się od 1 stycznia 2026 r.)
Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarzadzania Emisjami (KOBiZE), działający w ramach IOŚ-PIB, został wstępnie zgłoszony do Komisji Europejskiej jako organ właściwy ds. CBAM w Polsce i w okresie przejściowym będzie wykonywał niektóre zadania w ramach mechanizmu CBAM.
CBAM rejestr
Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami (KOBiZE) informuje, że uzyskanie dostępu do rejestru przejściowego CBAM (zwanego dalej rejestrem CBAM) jest możliwe od 01.01.2024 r. Rejestr znajduje się na portalu Komisji Europejskiej.
W celu uzyskania dostępu do rejestru CBAM konieczne jest posiadanie:
1. konta na platformie usług elektronicznych skarbowo-celnych PUESC oraz
2. nadanego w PUESC rozszerzonego uprawnienia C31 „Dostęp do rejestru CBAM”.
Autorki opracowania

